Kruszywo pod płytę fundamentową cena 2025

Zacznijmy od sedna: solidna podstawa to świętość w budownictwie, a kruszywo pod płytę fundamentową odgrywa w tym kluczową rolę. Zastanawiasz się pewnie, ile to cudo kosztuje, bo przecież kruszywo pod płytę fundamentową cena to element budżetu, którego nie sposób zignorować, a w skrócie można powiedzieć, że koszt zależy od rodzaju, ilości i logistyki dostawy. Odkrycie tajemnic tego, co kryje się pod betonowym monolitem, może Cię zaskoczyć, ale to wiedza warta złota.

Analizując rynkowe realia i zmagania inwestorów z wycenami materiałów sypkich, widać wyraźnie, że koszt kruszywa to nie jednorodna kwota, a mozaika zmiennych. Różnice cenowe bywają, delikatnie mówiąc, znaczące. Z naszych obserwacji wynika, że kluczowe czynniki wpływające na finalną cenę ton/m³ dostarczonego kruszywa do gruntu pod płytę, to przede wszystkim rodzaj materiału, skala zakupu oraz odległość od źródła do placu budowy.

Aby rzucić nieco światła na tę złożoność, przyjrzyjmy się kilku perspektywom cenowym. Należy pamiętać, że poniższe wartości są orientacyjne i stanowią uśrednienie z różnych regionów kraju oraz okresów, ale doskonale ilustrują rynkowe tendencje. Inwestorzy często porównują oferty na przykładzie kruszywa żwirowego (fraktion 0-31.5 mm) oraz kruszywa łamanego (fraktion 0-63 mm).

Z tej krótkiej analizy widać jasno, że cena kruszywa "na papierze" w żwirowni to dopiero wierzchołek góry lodowej. Decydującym czynnikiem, często przewyższającym cenę samego materiału, staje się logistyka. Dostępność surowca w bliskiej odległości od placu budowy to prawdziwe błogosławieństwo, znacząco redukujące całkowity koszt. Z kolei transport materiału z odległości przekraczającej sto kilometrów może skutecznie zdrożyć inwestycję, zamieniając relatywnie tani surowiec w pozycję kosztową wartą poważnego przemyślenia.

Rodzaje Kruszyw Pod Płytę Fundamentową i Ich Koszt

Wybór odpowiedniego kruszywa pod płytę fundamentową to decyzja mająca fundamentalne znaczenie dla trwałości całej konstrukcji. Nie jest to kwestia "czegokolwiek sypkiego", co można wsypać w wykop. Materiał ten pełni konkretne funkcje: izoluje od przemarzania, rozprowadza równomiernie obciążenia z płyty na grunt nośny, zapewnia drenaż wód opadowych i gruntowych, a także stanowi idealną płaszczyznę do ułożenia izolacji przeciwwilgociowej i termicznej.

Na rynku dostępne są różne rodzaje kruszyw, a każdy z nich ma swoje specyficzne właściwości, zastosowania i oczywiście cenę. Znajomość tych niuansów pozwala podjąć świadomą decyzję, która zoptymalizuje zarówno aspekty techniczne, jak i ekonomiczne projektu. Niejednokrotnie zdarza się, że pozorna oszczędność na materiale przekłada się później na znacznie wyższe koszty napraw lub konieczność stosowania dodatkowych rozwiązań.

Jednym z najczęściej stosowanych rodzajów jest kruszywo żwirowe, zwłaszcza we frakcji 0-31.5 mm. Charakteryzuje się dobrą przepuszczalnością i jest stosunkowo łatwe w zagęszczaniu, co czyni go popularnym wyborem na podsypkę drenażową i wyrównującą. Jego cena u źródła waha się zazwyczaj od 40 do 60 złotych za tonę. Jest to opcja, która często znajduje zastosowanie na gruntach o dobrej nośności i przy umiarkowanym poziomie wód gruntowych.

Alternatywą, oferującą często lepsze parametry nośności i sztywności po zagęszczeniu, jest kruszywo łamane (np. tłuczeń, grys kamienny) we frakcjach typu 0-63 mm, 16-32 mm, 16-22 mm lub podobne. Kanciaste ziarna tego typu kruszywa zazębiają się ze sobą, tworząc bardzo stabilną i sztywną warstwę. Grys 8-16 mm, choć częściej używany jako składnik mieszanki betonowej lub do innych podbudów, jak wspomniano w dostarczonych danych, ze względu na swoją trwałość i odporność na ściskanie, również może stanowić element bardziej złożonych podbudów pod płytę fundamentową, zwłaszcza tam, gdzie wymagana jest konkretna krzywa uziarnienia. Ceny kruszywa łamanego są z reguły wyższe, od 55 do nawet 120 złotych za tonę w zależności od frakcji i pochodzenia (np. granit bywa droższy od bazaltu czy wapienia).

W kontekście dostarczonych danych, frakcja 8-16 mm, charakteryzująca się niską chłonnością wody i wysoką odpornością na ściskanie, znajduje szerokie zastosowanie w wszelkiego rodzaju stałych podbudowach, takich jak te pod drogi, parkingi czy nawierzchnie z kostki brukowej. Może również być użyta do tymczasowego wzmocnienia gruntu. Jej wykorzystanie pod płytą fundamentową, w czystej postaci lub jako element mieszanki, jest uzasadnione, gdy projekt wymaga specyficznych parametrów, na przykład bardzo wysokiej przepuszczalności czy konkretnej metody zagęszczenia. Niemniej, typowa warstwa pod płytę to często szersza frakcja, która zapewnia lepsze "wpasowanie" w naturalny grunt i jest bardziej ekonomiczna przy wymaganej dużej miąższości warstwy.

Osobną kategorią są kruszywa z recyklingu (np. gruz betonowy lub ceglany, kruszony asfalt). Są one zazwyczaj najtańszą opcją, ich cena u źródła może wynosić od 20 do 40 złotych za tonę. Warto jednak podchodzić do nich z ostrożnością i upewnić się co do ich jakości, braku zanieczyszczeń (np. plastiku, drewna) i odpowiedniego uziarnienia. Choć mogą być stosowane jako warstwa wyrównująca czy wypełniająca, rzadko kiedy stanowią jedyny i najlepszy wybór pod wymagającą konstrukcję, jaką jest płyta fundamentowa, bez szczegółowej analizy i zgody projektanta. Ryzyko braku jednolitych parametrów i gorszej stabilności jest realne.

Cena kruszywa do betonu 8-16mm (którego 20kg opakowanie zostało wspomniane w danych - choć to raczej jednostka dla mieszanek betonowych w małych skalach niż podsypki fundamentowej), gdyby hipotetycznie była wykorzystywana w tonowych ilościach pod płytę, byłaby znacząco wyższa w przeliczeniu na tonę w porównaniu do kruszyw budowlanych o szerokich frakcjach typu 0-31.5 czy 0-63. Opakowania po 20 kg sugerują sprzedaż detaliczną, a koszt materiałów sypkich pod fundament rozważa się w jednostkach masowych lub objętościowych (tony lub metry sześcienne) przy zakupach hurtowych.

Patrząc holistycznie, wybór kruszywa pod płytę fundamentową to kompromis podyktowany wymogami projektowymi, warunkami gruntowymi na działce oraz, rzecz jasna, budżetem. Często najkorzystniejszym rozwiązaniem okazuje się użycie kruszywa dostępnego lokalnie, pod warunkiem, że spełnia ono normy i wymagania specyfikowane w projekcie. Konsultacja z projektantem konstrukcji lub geotechnikiem jest absolutnie niezbędna, aby nie "narobić sobie biedy" na starcie budowy. Cena to tylko jeden z aspektów, a jakość i zgodność z projektem to podstawa.

Koszt kruszywa to zatem suma ceny zakupu materiału u dostawcy i kosztów transportu, pomnożona przez odpowiednią ilość. Zrozumienie rodzajów dostępnych kruszyw, ich właściwości i wpływu na koszt jest pierwszym krokiem do optymalizacji budżetu, ale równie ważne jest precyzyjne określenie, ile tego materiału będzie faktycznie potrzebne na budowie.

Obliczanie Potrzebnej Ilości Kruszywa: Wpływ na Całkowity Koszt

Dokładne obliczenie potrzebnej ilości kruszywa pod płytę fundamentową to elementarny, ale krytyczny etap planowania, który ma bezpośredni wpływ na całkowite koszty inwestycji. Zbyt mała ilość oznacza konieczność domawiania, co wiąże się z dodatkowymi, często nieproporcjonalnie wysokimi kosztami transportu dla małej partii. Zbyt duża ilość to zamrożenie gotówki w nadwyżce materiału, który potem trzeba składować lub co gorsza, zagospodarować na własny koszt.

Rzecz w tym, że obliczenia nie polegają na prostym przemnożeniu powierzchni płyty przez planowaną grubość warstwy. Architekt czy projektant konstrukcji w dokumentacji projektu powinien określić grubość wymaganej podsypki, najczęściej wyrażoną w centymetrach lub metrach. Typowe grubości warstw kruszywa pod płytę fundamentową to od 20 cm do nawet 50 cm, w zależności od warunków gruntowych, strefy przemarzania i obciążeń przewidzianych w projekcie.

Przyjmijmy przykład: płyta fundamentowa o wymiarach 12x10 metra (powierzchnia 120 m²), pod którą projekt przewiduje warstwę kruszywa o grubości 30 cm (0.3 m). Pierwsze, intuicyjne obliczenie objętości luźnego kruszywa to 120 m² * 0.3 m = 36 m³. Proste, prawda? A jednak to dopiero początek.

Najważniejszym czynnikiem, o którym często zapominają niedoświadczeni inwestorzy, jest zagęszczenie materiału. Kruszywo sypkie zajmuje większą objętość niż to samo kruszywo po solidnym zawibrowaniu i zagęszczeniu mechanicznym. Współczynnik zagęszczenia zależy od rodzaju kruszywa i stopnia, w jakim zostanie ubite, ale zazwyczaj mieści się w przedziale od 1.2 do 1.4. Oznacza to, że na 1 m³ zagęszczonej warstwy potrzeba od 1.2 do 1.4 m³ luźnego materiału.

Wracając do naszego przykładu: aby uzyskać 36 m³ *zagęszczonej* warstwy, przy założeniu współczynnika zagęszczenia 1.3, potrzebujemy 36 m³ * 1.3 = 46.8 m³ luźnego kruszywa. Już na tym etapie widać, że zamówienie 36 m³ skończyłoby się katastrofą i niedoborem.

Kolejny krok to konwersja objętości na masę (tony), ponieważ większość dostawców sprzedaje kruszywo na tony. Waga metra sześciennego kruszywa (gęstość nasypowa) również zależy od rodzaju i frakcji. Przyjmijmy średnio 1.65 tony/m³ dla naszego kruszywa (piasek/żwir). Potrzebne 46.8 m³ luźnego kruszywa ważyć będzie w przybliżeniu 46.8 m³ * 1.65 t/m³ = 77.22 tony.

Do tego dochodzi "czynnik ludzki" i nieprzewidziane sytuacje, czyli wskaźnik strat. Zawsze warto doliczyć pewien zapas na rozsypanie podczas transportu, usypywanie pryzmy, niedokładności pomiarów na budowie czy po prostu na ukształtowanie terenu, które może wymagać miejscowego zwiększenia grubości. Przyjęcie zapasu na poziomie 5-10% jest rozsądne. W naszym przypadku, dla 77.22 tony, 5% zapasu to kolejne ~3.86 tony. Całkowite zamówienie powinno zatem wynosić około 80-81 ton.

Pomyłka na tym etapie, czy to w obliczeniu objętości, niedoszacowaniu współczynnika zagęszczenia, czy zapomnieniu o stracie, potrafi słono kosztować. Zamówienie 70 ton zamiast 80 ton oznacza niedobór 10 ton. Transport 10 ton, często mniejszym samochodem lub jako pilna "dokładka", ma jednostkowy koszt transportu (za tonę) znacząco wyższy niż ten przy dużej dostawie. Możliwe, że za tych brakujących 10 ton transport wyniesie tyle, ile za pierwsze 20-30 ton.

Dokładność pomiarów na budowie, takich jak wyznaczenie rzędnych podsypki za pomocą niwelatora laserowego, również ma kluczowe znaczenie. "Ucieknięcie" z grubością podsypki o zaledwie 2-3 cm na całej powierzchni płyty o wymiarach 120 m² oznacza zużycie dodatkowych 120 m² * 0.03 m = 3.6 m³ materiału w stanie zagęszczonym, co przekłada się na ~4.7 m³ luźnego kruszywa lub ~7.7 tony. Dodatkowe 7.7 tony materiału to niemały koszt.

Inwestorze, licz siły na zamiary! Precyzyjne obliczenia, oparte na projekcie, wiedzy o współczynniku zagęszczenia wybranego kruszywa i uwzględniające margines błędu i straty, to oszczędność nerwów i pieniędzy. Koszt kruszywa pod płytę fundamentową to nie tylko cena jednostkowa, ale przede wszystkim iloczyn tej ceny i odpowiednio wyliczonej, realnie potrzebnej ilości materiału. Nie ma tu miejsca na "mniej więcej".

Profesjonalni wykonawcy często pomagają w dokładnych obliczeniach, ale warto samodzielnie zrozumieć ten proces, aby móc weryfikować podane ilości i planować budżet z realnym, a nie optymistycznym, zapasem. Narzędzia online mogą pomóc w wstępnych szacunkach, ale ostateczne liczby powinny wynikać ze szczegółowej analizy projektu i warunków panujących na placu budowy.

Wpływ Kosztów Transportu Kruszywa na Ostateczną Cenę Fundamentu

Patrząc na rachunek za kruszywo dostarczone na budowę, często spotykamy się z dwiema głównymi pozycjami: cena materiału per tona lub m³ oraz koszt transportu. I tu nierzadko okazuje się, że transport może stanowić lwią część całkowitych wydatków. "Dostałem świetną cenę na kruszywo w kamieniołomie!", cieszy się inwestor, by za chwilę złapać się za głowę, widząc wycenę dostawy. To standard w branży i coś, czego absolutnie nie można pominąć, planując budżet na płytę fundamentową.

Koszty transportu kruszyw są wieloczynnikowe i dynamiczne. Od czego zależą? Po pierwsze i najważniejsze, od odległości z miejsca załadunku (kopalnia, żwirownia, skład budowlany) do placu budowy. Każdy kilometr, a raczej cykl kilometrów, pokonany przez ciężarówkę kosztuje – paliwo, amortyzacja pojazdu, czas pracy kierowcy. Im dalej, tym drożej, i ten wzrost kosztów często nie jest liniowy, a przyspiesza w miarę zwiększania dystansu.

Drugi kluczowy element to wielkość dostawy i rodzaj użytego pojazdu. Kruszywo transportuje się zazwyczaj wywrotkami. Najmniejsze mieszczą około 5-8 ton, popularne "solo" wywrotki około 20-25 ton, a zestawy z naczepą (popularnie zwane "wannami") potrafią zabrać 25-30 ton lub więcej. Koszt transportu jest często kalkulowany per tona na kilometr lub per kurs ryczałtem do określonej ilości ton/objętości i odległości. Zamówienie 50 ton w dwóch kursach dużymi wywrotkami będzie znacząco tańsze jednostkowo (per tona transportu) niż zamówienie tych samych 50 ton w dziesięciu kursach małymi samochodami lub, co gorsza, jako "dokładki" po 5-10 ton.

Dostępność i warunki panujące na placu budowy również mają znaczenie. Wąska, gruntowa droga dojazdowa, błotnisty teren po opadach, brak miejsca na swobodny manewr dużego pojazdu – to wszystko może albo uniemożliwić wjazd dużego transportu, zmuszając do korzystania z mniejszych, droższych ciężarówek, albo wygenerować dodatkowe opłaty za czas oczekiwania kierowcy czy trudności w wyładunku. Zdarza się, że kierowca odmówi wjazdu na teren uznany przez niego za ryzykowny, a kruszywo zostanie wysypane w bardziej dostępnym miejscu, co generuje kolejne koszty związane z jego przerzuceniem w docelowe miejsce.

Czynniki rynkowe, takie jak ceny paliwa czy aktualne zapotrzebowanie na usługi transportowe (sezon budowlany vs. poza sezonem) również wpływają na stawkę. W szczycie sezonu budowlanego firmy transportowe mają pełne ręce roboty, co może windować ceny. Negocjując z dostawcą kruszywa, zawsze należy poprosić o wycenę łącznie z transportem na wskazany adres. Porównywanie tylko cen "u źródła" to proszenie się o kłopoty budżetowe. Firma A może oferować kruszywo 10% drożej u źródła niż firma B, ale jeśli jest zlokalizowana dwa razy bliżej naszej budowy, jej oferta łączna (materiał + transport) może okazać się znacznie korzystniejsza.

Studium przypadku: Dwie budowy, każda potrzebuje 100 ton kruszywa. Budowa A jest 30 km od najbliższej żwirowni, Budowa B jest 150 km od najbliższej żwirowni oferującej konkurencyjną cenę materiału. Cena kruszywa u źródła w obu przypadkach: 60 PLN/tona. Koszt transportu szacunkowy: 5 PLN/tona/10 km. Dla Budowy A: 100 ton * (60 PLN + (30 km / 10 km * 5 PLN)) = 100 * (60 + 15) = 100 * 75 = 7500 PLN. Dla Budowy B: 100 ton * (60 PLN + (150 km / 10 km * 5 PLN)) = 100 * (60 + 75) = 100 * 135 = 13500 PLN. W tym uproszczonym przykładzie, mimo identycznej ceny materiału, koszt transportu zwiększył całkowity wydatek na kruszywo niemal dwukrotnie (z 1500 PLN do 7500 PLN).

Jak zminimalizować wpływ kosztów transportu? Planować duże, jednorazowe dostawy. Zapewnić dobry dojazd i miejsce do manewrowania dla dużych wywrotek. Negocjować cenę transportu lub szukać dostawców kruszywa w jak najbliższej okolicy, nawet jeśli ich cena materiału "na papierze" wydaje się nieco wyższa. Prawda leży w cenie "na gotowo", wysypane w miejscu przeznaczenia. Pamiętaj, że całkowity koszt kruszywa pod płytę fundamentową to suma materiału i transportu. Lekceważenie tego drugiego to budżetowe samobójstwo.

Warto również rozważyć, czy dany dostawca oferuje rozładunek HDS (Hydrauliczny Dźwig Samochodowy) lub czy konieczne jest wynajęcie dodatkowego sprzętu do przerzucenia materiału na placu. To kolejne potencjalne koszty, które powinny być uwzględnione w kalkulacji, zwłaszcza gdy duża wywrotka nie może podjechać bezpośrednio w miejsce wbudowania kruszywa.

Jak Wybrać Kruszywo Pod Fundament: Cena vs Jakość i Rodzaj

Stojąc przed wyborem kruszywa pod płytę fundamentową, inwestor ma do rozwiązania trudne zadanie: zbalansować wymagania techniczne z ograniczeniami budżetowymi. Cena kruszywa pod płytę fundamentową to ważny czynnik, ale cena nie może być jedynym kryterium wyboru. Jakość i rodzaj kruszywa muszą być dopasowane do specyfiki projektu i warunków panujących na działce. W przeciwnym razie oszczędność dzisiaj może zamienić się w kosztowne problemy w przyszłości.

Pierwszym i najważniejszym punktem odniesienia powinna być dokumentacja projektowa budynku, w tym projekt płyty fundamentowej i ewentualne zalecenia geotechniczne. To tam powinny znaleźć się informacje o wymaganej nośności podłoża, zalecanej grubości podsypki z kruszywa oraz, co kluczowe, o parametrach tego kruszywa – jego frakcji, przepuszczalności, mrozoodporności i wymaganej nośności warstwy po zagęszczeniu. Niewłaściwe kruszywo lub brak odpowiedniej warstwy może skutkować nierównomiernym osiadaniem płyty, co prowadzi do pęknięć w konstrukcji budynku, problemów z odwodnieniem lub skutków wysadzania mrozowego.

Analiza warunków gruntowych na działce jest równie istotna. Na gruntach spoistych (gliny, iły) o niskiej przepuszczalności i wysokim poziomie wód gruntowych, warstwa kruszywa pełni kluczową rolę drenażową i odcinającą od wody. W takich przypadkach, kruszywo o dobrej przepuszczalności (np. żwir, grys) jest zazwyczaj lepszym wyborem niż pospółka, która po zagęszczeniu może tworzyć warstwę mniej przepuszczalną. Na gruntach przepuszczalnych (piaski) funkcja drenażowa warstwy kruszywa może być mniej krytyczna, ale nadal istotne jest zapewnienie jednolitej, nośnej podsypki.

Rodzaj kruszywa ma bezpośredni wpływ na jego właściwości techniczne i koszt. Kruszywo żwirowe (np. 0-31.5 mm) jest zazwyczaj bardziej okrągłe i łatwiejsze w zagęszczaniu, a także zazwyczaj tańsze. Dobrze sprawdza się jako warstwa drenażowa. Kruszywo łamane (tłuczeń, grys, np. 0-63 mm, 16-32 mm) ma kanciaste ziarna, które lepiej się klinują i tworzą bardziej sztywną, nośną warstwę po zagęszczeniu. Jest droższe od żwiru, ale może być wymagane przy wyższych obciążeniach lub specyficznych wymaganiach projektowych. Wybór kruszywa pod fundament to decyzja oparta o technikę i budżet.

Decydując między kruszywem łamanym a żwirowym, warto wziąć pod uwagę nie tylko cenę za tonę, ale także to, jak materiał będzie się zachowywał podczas wbudowania i eksploatacji. Kruszywo łamane wymaga zazwyczaj mocniejszych zagęszczarek. Żwir może być podatny na "wypychanie" drobnych frakcji przy nadmiernym nawodnieniu podczas prac. Każdy typ ma swoje subtelności.

Kruszywa z recyklingu, mimo atrakcyjnej ceny, to zawsze pewien kompromis. Ich jednorodność i parametry techniczne mogą być mniej przewidywalne niż w przypadku kruszyw naturalnych. Stosowanie ich pod płytę fundamentową bez pewności co do ich jakości i zgodności z normami (np. atest na zawartość substancji szkodliwych) jest ryzykownym posunięciem, nawet jeśli cena jest niska. Niska cena kruszywa recyklingowego pod płytę fundamentową może kusić, ale rozsądek wymaga ostrożności.

Aby podjąć optymalną decyzję, postępuj według poniższych kroków. Po pierwsze, upewnij się, co dokładnie rekomenduje projektant. Jeśli projekt jest mało precyzyjny w tym aspekcie, skonsultuj się ze specjalistą, który pomoże dobrać typ kruszywa adekwatnie do warunków gruntowych i obciążeń. Po drugie, zbierz oferty od kilku dostawców na różne rodzaje kruszyw, które wstępnie rozważasz, ZAWSZE prosząc o cenę z transportem do Twojej lokalizacji. Porównuj całkowity koszt kruszywa z transportem dla potrzebnej ilości.

Nie bój się zadawać pytań dostawcom: o pochodzenie kruszywa, jego parametry techniczne (np. uziarnienie, mrozoodporność, nasiąkliwość – powinni dysponować odpowiednimi dokumentami), wagę nasypową (potrzebna do przeliczeń tonaż-m³) i oczywiście o wszelkie dodatkowe opłaty związane z transportem czy rozładunkiem. Niekiedy pozornie droższa oferta od solidnego dostawcy, który gwarantuje jakość i terminowość, może okazać się finalnie bardziej opłacalna.

Wybór kruszywa pod fundament to decyzja, która wymaga myślenia długoterminowego. Osadzenie domu na nieodpowiedniej podsypce z kruszywa może w przyszłości generować problemy strukturalne, których naprawa będzie nieporównywalnie droższa niż różnica w cenie lepszego materiału. Warto zainwestować czas w analizę, a w razie wątpliwości, skorzystać z pomocy ekspertów.

Ostatecznie, cena kruszywa i transportu pod płytę fundamentową jest wypadkową wielu czynników, ale kluczem do mądrego wyboru jest połączenie analizy kosztów z głębokim zrozumieniem wymagań technicznych Twojej konkretnej budowy. Dobry fundament to inwestycja w przyszłość domu, a właściwie dobrane i wbudowane kruszywo stanowi jego integralną część.

No właśnie, jak to jest z tą dostępnością? Jeśli w okolicy budowy są naturalne złoża żwiru o odpowiedniej frakcji i czystości, często jest to najbardziej ekonomiczna opcja. Jeśli jedynym dostępnym lokalnie materiałem jest kruszywo łamane z odległego kamieniołomu, cena będzie odpowiednio wyższa, ale jeśli projekt tego wymaga, nie ma od tego ucieczki. Analizuj lokalne realia i porównuj!

Wizualizacja danych dotyczących ceny kruszywa może pomóc w podjęciu decyzji. Poniżej przedstawiamy przykładowy wykres, który ilustruje orientacyjne zakresy cen za tonę różnych typów kruszyw u dostawcy (bez wliczonego transportu, który, jak już wiemy, jest osobną, dużą składową kosztu).